تهران- ایرنا- مسجد را می‌توان مهم‌ترین مرکز تأثیرگذار فرهنگی، معنوی، سیاسی، عبادی و اجتماعی در رشد و تکامل شخصیت افراد دانست. با اجرای طرح «سه میم» (منزل، مدرسه و مسجد) می‌توان شاهد تحقق منویات مقام معظم رهبری بود.
ویژگی‌های مدرسه گره‌گشا
یکی از کلیدواژه‌های مهمی که مقام معظم رهبری مدظله‌العالی در دیدار معلمان و مسئولان آموزش‌وپرورش در ۱۲ اردیبهشت عنوان کردند، استناد به اتفاق نظر بسیاری از صاحب‌نظران و کارشناسان به محور بودن مدرسه برای گره‌گشایی از مشکلات کشور بود. حال باید بررسی کرد که مدرسه گره‌گشا می‌بایست چه ویژگی‌هایی داشته باشد تا محور گره‌گشایی کشور و جامعه قرار گیرد. با نگاهی به سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام، برخی ویژگی‌های مدرسه گره‌گشا را برمی‌شماریم.
همان‌گونه که معظم له اشاره کردند، یکی از مهم‌ترین عوامل نقش‌آفرین در عرصه تربیت، معلمان هستند. زیرا معلم نزد دانش‌آموز، اقتدار و شخصیت ویژه‌ای دارد و از حرکات و سکنات معلم تقلید کرده و او را به عنوان الگوی خویش در نظر می‌گیرد. حساس‌ترین دوران زندگی دانش‌آموز در مدرسه می‌گذرد. لذا معلم به صورت مستقیم در شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموز و تربیت نقش دارد. نگاه دانش‌آموز معطوف به معلم است و چیزی را ارزشمند می‌داند که معلم تأیید کند و چیزی را ناپسند می‌داند که مربی زشت بشمارد. بنابراین، معلم حامل دو امانت است: اول علم و آگاهی که امانتی ارزشمند است و دوم تربیت شاگردان معصومی که در اختیارش قرار گرفته‌اند.
تربیت دانش‌آموز با فضیلت‌تر از یتیم‌نوازی
امام حسن مجتبی علیه‌السلام در روایتی می‌فرمایند: «برتری کسی که یتیم آل محمّد را که از سرپرستان خود جدا شده و در جهل فرو رفته، سرپرستی کند و از جهل بیرون آورد و امور مشتبه را برای او روشن سازد، بر کسی که یتیمی را سرپرستی کند و به او آب و غذا دهد، مانند برتری خورشید بر ستاره سُهی است.»
کانون‌های اجتماعی
رهبر معظم انقلاب در بخش دیگری از توصیه‌های خود به معلمان فرمودند: «تشویق دانش‌آموزان به حضور در مراکز برکت‌آفرین از جمله مساجد و هیئت‌ها، علاوه بر یادگیری، برکات دیگری دارد که از روش‌های مجازی قابل تحقق نیست.» بر این اساس، از عوامل کارساز در امر تربیت، کانون‌ها و محافل اجتماعی هستند و فرزندان جامعه در اثر معاشرت با مجالس و عضویت در گروه‌ها و تشکیلات اجتماعی تحت تأثیر رفتارها و حرکات آنان قرار می‌گیرند. حال اگر اعضای آن مجموعه از افراد نیک‌اندیش و دارای افکار سالم و مثبت باشند، بر سجایا و روحیات کودکان و نوجوانان تأثیر مفید و مثبت خواهد گذاشت.
این عوامل مهم در ساختن بنای اخلاقی دانش‌آموز نقش اساسی دارند. چه انسان‌های پاک و شریفی که در اثر اختلاط با گروه‌ها و محافل منحرف، ایمان و اعتقاد خود را از دست داده و به فردی ناصالح و سربار جامعه تبدیل شده‌اند. در مقابل، بسیاری از افرادی که با ورود به محافل مذهبی، علمی و فکری، اخلاق، منش و رفتار خویش را تغییر داده و به فردی مفید و شریف بدل شده‌اند، به سرسلسله و رهبر فکری آن مجالس سالم و ارزشمند تبدیل شده‌اند.
کانون‌های اجتماعی را می‌توان تحت عناوین فرهنگی، ورزشی، تفریحی، ادبی و مذهبی نام برد. اگر این مراکز در کنترل و مراقبت دلسوزان و عقلای جامعه و متولیان و گردانندگان متعهد و آشنا به نیازهای نسل جدید باشند و اولیاء و مربیان نیز بر رفت و آمد فرزندانشان به این مجموعه‌ها نظارت کنند، تأثیر محیط سالم و پرنشاط این مجموعه‌ها بر پرورش روحی و روانی و جسم و به تبع آن اخلاق کودک و نوجوان خواهد بود.
هشت فرصت تربیتی در کانون مسجد
در این رابطه، امام حسن مجتبی علیه‌السلام سخنی دارند که منافع حضور و رفت و آمد به کانون‌های سالم از جمله مسجد که محوری‌ترین آنها می‌باشد را ذکر می‌کنند. از آنجا که تأثیرپذیری در کودک و نوجوان در اوج خود است، می‌توان این اثرات را در وجود ایشان نهادینه کرد.
آن حضرت می‌فرمایند: «کسی که پیوسته به مساجد رفت و آمد داشته باشد، یکی از هشت بهره نصیبش خواهد شد: آشنایی با دوستان جدید، استفاده از دانش‌های نو و اطلاعات تازه و نایاب، یافتن دلیل محکم و قاطع در راه هدف، رسیدن به رحمتی مورد انتظار از طرف خدا، آموختن سخنانی که او را از لغزش‌ها و خطاها باز می‌دارد، یاد گرفتن راه‌های صحیح و هدایت‌بخش، ترک گناه و معصیت از ترس خدا و همچنین خودداری از گناه به خاطر شرم از مردم و ترس از رسوایی.»
امیرمؤمنان علی علیه‌السلام نیز در گفتاری راهگشا به تأثیر منفی محافل و مجالس غیرسالم و نامطمئن اشاره کرده و فرزندش را از حضور در آن باز می‌دارد و به امام حسن مجتبی علیه‌السلام می‌فرمایند: «ایّاکَ و مَواطِنَ التُّهْمةِ و المجلسَ المَظْنونَ بهِ السّوءُ، فإنَّ قَرینَ السُّوءِ یَغُرُّ جَلِیسَهُ.» از رفت و آمد به جاهای تهمت‌برانگیز و مجالسی که گمان بد به آنها برده می‌شود بپرهیز؛ زیرا دوست بد همنشین خود را می‌فریبد.
بنابراین مسجد مهم‌ترین مرکز تأثیرگذار فرهنگی، معنوی، سیاسی، عبادی و اجتماعی در رشد و تکامل شخصیت افراد است که امیدواریم در طرح (سه میم) منزل، مدرسه و مسجد، شاهد تحقق منویات مقام معظم رهبری باشیم. همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب مدظله‌العالی فرمودند؛ اگر برنامه ریزان و مدیران و دغدغه مندان با همکاری و همراهی والدین، فرزندان خود را با این مراکز و اجتماعات مطمئن آشنا کنند، دانش‌آموزان رشد روحی، روانی و بالندگی را برای آنها به اقبال خواهد داشت و مسیر پرورش و رشد آنان در جهت کسب کمالات و خصال پسندیده خواهد بود.
نویسنده: حمید نیک‌زاد، معاون وزیر آموزش و پرورش
تاریخ انتشار: ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲
منبع: خبرگزاری ایرنا
لینک خبر
بدون دیدگاه