مدارس مسجد محور استان خراسان رضوی
استان خراسان رضوی و به خصوص شهر مشهد مقدس از دیرباز، در امور مختلف فرهنگی و حوزههای تعلیم و تربیت پیشتاز بوده است. میتوان خراسان را پایتخت ابتدایی مدارس مسجدمحور و محل رشد و گسترش این مدارس دانست. از حدود 18 سال پیش، آموزش به شیوه مسجد محور در خراسان و به خصوص شهر مشهد شروع شد و کمکم به شهرها و استانهای دیگر نیز سرایت کرد. در حال حاضر در استان خراسان، حدود 22 مدرسه مسجدمحور در حال فعالیت هستند که هرکدام از این مدارس الگوهای مختلفی را در حوزههای مالی، آموزشی، تربیتی، اجتماعی، سیاسی و شغل و پیشه تدوین و یا دنبال میکنند.
از ویژگیهای مدارس مسجد محور خراسان میتوان به مربی محور بودن این مدارس اشاره کرد. مربی در بیشتر مدارس خراسان، نقش محوری و اصلی آموزش و تربیت را ایفا کرده و الگوهای آموزشی و تربیتی در این مدارس وابسته به اندیشهها و تفکرات معرفی پیاده سازی میشود.
ویژگی دیگر مدارس مسجد محور خراسان، توجه به حفظ و قرائت قرآن است که در برخی از این مدارس، به عنوان برنامه اصلی قرار داده شده و مبنای آموزش قرار گرفته است.
با توجه به پهنه وسیع شهر مشهد و وجود مسئله حاشیه نشینی، برخی از مدارس مسجد محور شهر مشهد فعالیت خود را در حاشیه شهر متمرکز کرده و برای سامان دادن به وضعیت فرهنگی و تربیتی این مناطق، اقدامات مهم و ارزشمندی انجام دادهاند.
ایجاد شغل و آموزش مهارتهای مختلف، کسب درآمد از طریق جمع آوری پسماند از طریق خانوادههای مسجدی، تشکیل صندوق قرض الحسنه و ایجاد کمپهای ترک اعتیاد، برگزاری جلسات مشاوره و … تنها گوشهای از فعالیتهای مدارس مسجدمحور مشهد است که با قدرت در حال انجام و گسترش میباشد.
ویژگی دیگری که در مدارس استان خراسان رضوی قابل مشاهده بود، الگوی آموزش اکتشافی است؛ بدین صورت که استاد در کلاس درس مسئله را مطرح کرده و ذهن دانشآموزان را برای حل آن مسئله درگیر میکند. سپس دانشآموزان با روشهای مختلف اعم از رجوع به کتب مختلف، جست وجو در فضای مجازی، پرسش از افراد خبره و یا تجربه عملیان مسئله، به وجود مختلف آن مسئله پی برده و برای حل آن تلاش میکنند. در مراجعه بعدی دانشآموزان به کلاس، هر دانش آموز با تجربه خاص خود در حل مسئله مذکور پای به کلاس درس گذاشته است و یک گنجینه خودساخته از راه حلهای دانش آموزی شکل میگیرد.
در آخر مربی یا معلم، با جمع آوری روشهای دانشآموزان در حل مسئله، روش مدّ نظر خود را پیشنهاد میدهد و دانشآموزان را به راه درست، رهنمون میسازد.
مدارس مسجد محور استان خراسان رضوی، با توجه به سابقه حدود 20 ساله در امر تعلیم و تربیت، همواره سرآمد و الگوی مناسبی جهت رشد و گسترش جریان مسجد محور در کشور بوده اند.
بدون دیدگاه